هنگامی که آسیب نخاعی اتفاق می‌افتد، گاهی اوقات این سیستم ایمنی خود بدن است که باعث فلجی می‌شود. در آینده‌ای نه چندان دور می‌توان با تزریق نانوذرات در محل آسیب دیدگی، سلول‌های ایمنی بدن را کنترل کرد تا مانع از این عارضه شوند.

سلول‌های ایمنی بدن به طور معمول وقتی که به محل آسیب رسیدگی سفر می‌کنند، با پاکسازی آثار جراحت و آغاز فرآیند بهبود به بازسازی کمک می‌کنند. با این حال، بافت‌های عصبی سیستم عصبی مرکزی می‌توانند با فعالیت شدید این سلول‌ها آسیب ببینند.

این بافت‌ها به طور معمول توسط یک غشا به نام سد خونی مغزی از آسیب سلول‌های ایمنی محافظت می‌شوند. در صورتی که آسیب نخاعی اتفاق بیفتد، این سد شکسته می‌شود و سلول‌های ایمنی وارد بافت‌های عصبی می‌شوند.

وقتی این اتفاق می‌افتد، التهاب ایجاد شده نورون‌ها را می‌کشد، امکان ارتباط مؤثر سلول‌های عصبی را از بین می‌برد و زخم‌هایی را ایجاد می‌کند که سلول‌های عصبی را از بازسازی بازمی‌دارد. در بعضی موارد، یک یا چند مورد از این عوامل باعث فلج شدن آنی می‌شود.

ورود نانو ذرات ساخته شده از یک پلیمر زیست تخریب‌پذیر

سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی “BBB” محدوده جداکننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است، به طوری که اگر مواد رنگی به درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود.

این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آن‌ها از نوع اتصال محکم است و در نتیجه بسیاری از مولکول‌ها و ریز مولکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آن‌ها از طریق انتشار و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ‌ها از پروتئین‌های ویژه پوشیده شده که توسط آن‌ها ورود گلوکز به مغز به عنوان تغذیه امکان‌پذیر می‌شود. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی‌اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است.

این نانوذرات که در دانشگاه میشیگان توسعه یافته‌اند از یک پلیمر زیست تخریب‌پذیر موسوم به “پلی(لاکتید-کوگلیکوئید)” poly(lactide-coglycolide)) ساخته شده‌اند و حاوی هیچ دارویی هم نیستند که به طور بالقوه بتواند باعث عوارض جانبی شود.

در عوض، آنها به سلول‌های ایمنی بدن که در معرض آسیب زدن قرار دارند، می‌چسبند و آنها را مجدداً برنامه‌ریزی می‌کنند. این باعث می‌شود که بسیاری از سلول‌ها از محل آسیب دور شوند و آنهایی هم که به محل آسیب می‌روند، التهاب کمتری ایجاد می‌کنند، به علاوه کیفیت بازسازی آنها افزایش می‌یابد.

این نانوذرات در حال حاضر با موفقیت روی موش‌ها آزمایش شده‌اند. امید است که این فناوری با توسعه بیشتر بتواند به یک آمپول شبیه به آمپول اپی‌نفرین تبدیل شود که بتوان آن را بلافاصله در کوتاه‌ترین زمان ممکن پس از وقوع حادثه تزریق کرد تا مانع از آسیب نخاعی شود.

منبع: ایسنا