محققان با مهندسی در سطح مولکولی مواد موفق به ساخت چسب موقتی شدند که با اعمال روی سطح، دو سطح را به هم چسبانده اما برای جدا کردن دو سطح نیاز به استفاده از حلال یا زور نیست. این چسب‌ها تحت شرایط خاصی تصعید شده و دو سطح به راحتی از هم جدا می‌شوند. این چسب‌ها برای حوزه‌هایی نظیر قطعات نانوالکترومکانیکی که امکان استفاده از چسب‌های معمولی در آن‌ها وجود ندارد، مناسب هستند.

برچسب‌های یادداشت، نوارهای بانداژ و نوار چسب همه از محصولاتی هستند که به سطح می‌چسبند اما با سهولت نسبی قابل جدا شدن هستند. استفاده از آن‌ها یک اشکال دارد، برای جدا کردن دو سطحی که به‌هم چسبیده باید آن دو سطح با اعمال نیرو از هم جدا شوند.

محققان دارتموث دسته‌ای از مواد مولکولی را کشف کرده‌اند که می‌توان از آن‌ها برای ساخت چسب‌های موقتی استفاده کرد به طوری‌که برای جدا کردن دو سطح از هم نیازی به اعمال نیرو نیست. این چسب‌های غیردائمی برای مصارف خانگی یا اداری در دسترس نخواهند بود، اما می‌توانند منجر به روش‌های جدید تولید و طراحی دارو شوند.

کاترین میریکا، استادیار شیمی در دارتموث می‌گوید: «این چسب موقتی، متفاوت از سایر چسب‌ها عمل می‌کند. این نوآوری راهبردهای تولید جدیدی را پدید خواهد آورد.»

تحقیقات دارتموث روی مواد جامد مولکولی‌، یک گروه خاص از مواد چسبنده که به‌صورت بلور وجود دارد، متمرکز است. مولکول‌های موجود در این محصول قابل تصعید شدن هستند، بدین معنی که به‌طور مستقیم از حالت جامد به گاز تبدیل می‌شوند بدون اینکه از فاز مایع عبور کنند.

توانایی دور زدن فاز مایع عامل کلیدی در این نوع جدید چسب‌های موقتی است. چسب به‌صورت جامد می‌چسبد اما در ادامه به بخار تبدیل می‌شود و پس از گرم شدن در محیط خلاء آزاد می‌شود.

میریکا می‌گوید: «استفاده از فرآیند تصعید بسیار ارزشمند است چرا که امکان جدا شدن دو سطح چسبیده را به سادگی و ملاطفت فراهم می‌کند بدون این که نیاز به اعمال زور با استفاده از حلال باشد.»

نیکلاس بللوخ، از محققان دارتموث و نویسنده اول مقاله مربوط به این پروژه، می‌گوید: «ما گزینه‌های مولکولی قابل استفاده به‌عنوان چسب‌های موقتی را افزایش داده‌ایم. شناسایی گزینه‌های بیشتر برای کار اهمیت زیادی دارد زیرا راهبردهای بیشتری را برای طراحی در اختیار محققان قرار می‌دهد.»

به گفته محققان این پروژه، چسب‌های موقت جدید می‌توانند در کاربردهای فنی مانند ساخت نیمه‌هادی و تولید دارو مفید باشند. از این چسب‌ها می‌توان در طراحی ادوات نانو و میکرو مکانیکی که امکان استفاده از نوار چسب در آن‌ها وجود ندارد، استفاده کرد.

جامدات مولکولی مورد مطالعه توسط تیم تحقیقاتی دارتموث می‌توانند به اندازه چسب‌های موقت و پایه پلیمری قوی باشند. مزیت این چسب‌های جدید آن است که آن‌ها نه‌تنها به راحتی می‌چسبند، بلکه می‌توانند بدون زور و بدون ایجاد مزاحمت در سطوح پیوندی از هم جدا شوند.

منبع: ستاد ویژه توسعه فناوری نانو